Đền Bà Đế nằm ở chân núi Độc, thuộc phường Ngọc Hải (nay là phường Hải Sơn), Quận Đồ Sơn, TP Hải Phòng, là một ngôi đền nổi tiếng linh thiêng của người dân miền biển Đồ Sơn, không chỉ sở hữu cảnh quan sơn thủy hữu tình mà còn là câu chuyện về cuộc đời bi thương của người con gái hồng nhan bạc phận được tương thờ tại đây, đó là bà Đào Thị Hương (tức Bà Đế) - vợ chúa Trịnh Giang, đền Bà từng được vua Tự Đức về thăm và ban sắc phong “Đông Nhạc Đế Bà - Trịnh chúa phu nhân”.
Tương truyền vào thế kỉ XVII, ở phía đông nam vùng Ngọc Ðồ Sơn có đôi vợ chồng họ Ðào sinh ra một người con gái đặt tên là Ðào Thị Hương. Nhưng kỳ lạ thay, từ lúc sinh ra cho đến khi lớn lên, người con gái ấy luôn tỏa ra mùi hương thơm ngát, người phát ánh hào quang, đi đến đâu cũng có làn mây che đến đó. Có một ngày Chúa Trịnh Giang đi kinh lý Ðồ Sơn, khi dạo thắng cảnh đã xúc động trước tiếng hát truyền cảm cùng với vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành của Bà, Chúa yêu mến và quyến luyến không rời. Một thời gian sau, Bà mang thai, Hàng Tổng biết chuyện và bắt bố mẹ Bà phải nộp phạt. Nhưng vì nhà nghèo không có tiền nộp phạt, Hàng Tổng đem Bà dìm xuống biển Trước khi chết, Bà khóc lóc, xót thương cha mẹ cũng như số phận của bản thân. Bà ngửa mặt lên trời khóc than rằng: “Phận gái thân cô, gặp Chúa yêu thương tôi đâu dám chống, nhìn mẹ cha, hàng xóm tôi đâu dám quên. Xin Trời Phật chứng giám cho lòng con. Khi con bị dìm xuống nước, nếu có oan ức, Trời Phật cho con nổi lên ba lần”. Quả nhiên bà nổi lên ba lần, mọi người ai nấy đều kinh sợ. Về sau, người dân trong vùng vẫn nghe tiếng bà than khóc trong gió biển: "Khi nào dây mục, cối tan thì mối hận thù này mới được gỡ bỏ”. Sau một tháng, thuyền hoa của chúa về rước bà về kinh. Biết chuyện Chúa Trịnh vô cùng đau khổ và thương tiếc cho Bà. Chúa Trịnh Giang đã cho xây đền, lập đàn giải oan cho Bà. Sự tôn nghiêm của ngôi đền bảo vệ ngôi làng khỏi những tên cướp biển và kẻ xấu. Cấu trúc của ngôi đền đơn giản nhưng trang nhã, nép mình vào lưng núi, hướng ra biển bao la tạo nên một công trình độc đáo, phong cảnh hữu tình.
Chính điện của Đền là nơi thờ Bà và cha mẹ Bà. Bên trái chính điện là bệ thờ Vua Biển. Cạnh đó là nơi thờ Vua Núi, Vua Đất và chúng sinh. Bên phải gian chính là ban thờ Tam Tòa Thánh Mẫu – ba vị nữ thần cai quản đất trời, sông núi. Đối diện với ban thờ Tam Tòa Thánh Mẫu là ban thờ Phật và Đức Đại Vương (Trần Quốc Tuấn) – Danh tướng thời Trần.
Ngay trước sân chùa là hình ảnh con thuyền trên đó có tượng Bồ tát. Xung quanh có hình rồng càng làm tăng thêm vẻ tôn nghiêm cho nơi đây. Từ sân đền rẽ về bên phải, du khách sẽ đến với một bãi đá đẹp và dài, bên phải con đường đi ra bãi đá là vách núi với hàng cây xanh mướt. Trước đây, đền Bà Đế chỉ là một ngôi đền nhỏ, đang xuống cấp từng ngày. Năm 1988, bà Lưu Quế Hoa ở phường Ngọc Hải (nay là phường Hải Sơn) đã cùng con cháu xây dựng lại to đẹp hơn. Từ khi ngôi đền được xây dựng lại, ngày càng nhiều khách thập phương đến tham quan, thắp hương cầu nguyện. Số tiền du khách quyên góp cho đền được dùng để xây kè chắn sóng khu vực Đền Bà Đế, khiến ngôi đền ngày càng trở nên vững chãi.
Người dân Đồ Sơn lấy ba ngày 24, 25, 26 tháng 2 âm lịch hàng năm làm ngày cúng giỗ bà. Lễ hội chính của đền cũng đc tổ chức vào ba ngày này, góp phần tạo nên các hoạt động lễ hội ở Đồ Sơn. Theo tương truyền, Bà Đế rất linh thiêng, người dân Đồ Sơn và du khách tin rằng Bà Đế sẽ phù hộ cho những ai thành tâm đến đây để cầu tài lộc, giải oan cho mình và gia đình nếu có những nỗi niềm oan khuất, cũng như phù hộ cho ngư dân miền biển nơi đây có một năm mưa thuận gió hòa.
Đền Bà Đế nằm ở chân núi Độc, thuộc phường Ngọc Hải (nay là phường Hải Sơn), Quận Đồ Sơn, TP Hải Phòng, là một ngôi đền nổi tiếng linh thiêng của người dân miền biển Đồ Sơn, không chỉ sở hữu cảnh quan sơn thủy hữu tình mà còn là câu chuyện về cuộc đời bi thương của người con gái hồng nhan bạc phận được tương thờ tại đây, đó là bà Đào Thị Hương (tức Bà Đế) - vợ chúa Trịnh Giang, đền Bà từng được vua Tự Đức về thăm và ban sắc phong “Đông Nhạc Đế Bà - Trịnh chúa phu nhân”.
Tương truyền vào thế kỉ XVII, ở phía đông nam vùng Ngọc Ðồ Sơn có đôi vợ chồng họ Ðào sinh ra một người con gái đặt tên là Ðào Thị Hương. Nhưng kỳ lạ thay, từ lúc sinh ra cho đến khi lớn lên, người con gái ấy luôn tỏa ra mùi hương thơm ngát, người phát ánh hào quang, đi đến đâu cũng có làn mây che đến đó. Có một ngày Chúa Trịnh Giang đi kinh lý Ðồ Sơn, khi dạo thắng cảnh đã xúc động trước tiếng hát truyền cảm cùng với vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành của Bà, Chúa yêu mến và quyến luyến không rời. Một thời gian sau, Bà mang thai, Hàng Tổng biết chuyện và bắt bố mẹ Bà phải nộp phạt. Nhưng vì nhà nghèo không có tiền nộp phạt, Hàng Tổng đem Bà dìm xuống biển Trước khi chết, Bà khóc lóc, xót thương cha mẹ cũng như số phận của bản thân. Bà ngửa mặt lên trời khóc than rằng: “Phận gái thân cô, gặp Chúa yêu thương tôi đâu dám chống, nhìn mẹ cha, hàng xóm tôi đâu dám quên. Xin Trời Phật chứng giám cho lòng con. Khi con bị dìm xuống nước, nếu có oan ức, Trời Phật cho con nổi lên ba lần”. Quả nhiên bà nổi lên ba lần, mọi người ai nấy đều kinh sợ. Về sau, người dân trong vùng vẫn nghe tiếng bà than khóc trong gió biển: "Khi nào dây mục, cối tan thì mối hận thù này mới được gỡ bỏ”. Sau một tháng, thuyền hoa của chúa về rước bà về kinh. Biết chuyện Chúa Trịnh vô cùng đau khổ và thương tiếc cho Bà. Chúa Trịnh Giang đã cho xây đền, lập đàn giải oan cho Bà. Sự tôn nghiêm của ngôi đền bảo vệ ngôi làng khỏi những tên cướp biển và kẻ xấu. Cấu trúc của ngôi đền đơn giản nhưng trang nhã, nép mình vào lưng núi, hướng ra biển bao la tạo nên một công trình độc đáo, phong cảnh hữu tình.
Chính điện của Đền là nơi thờ Bà và cha mẹ Bà. Bên trái chính điện là bệ thờ Vua Biển. Cạnh đó là nơi thờ Vua Núi, Vua Đất và chúng sinh. Bên phải gian chính là ban thờ Tam Tòa Thánh Mẫu – ba vị nữ thần cai quản đất trời, sông núi. Đối diện với ban thờ Tam Tòa Thánh Mẫu là ban thờ Phật và Đức Đại Vương (Trần Quốc Tuấn) – Danh tướng thời Trần.
Ngay trước sân chùa là hình ảnh con thuyền trên đó có tượng Bồ tát. Xung quanh có hình rồng càng làm tăng thêm vẻ tôn nghiêm cho nơi đây. Từ sân đền rẽ về bên phải, du khách sẽ đến với một bãi đá đẹp và dài, bên phải con đường đi ra bãi đá là vách núi với hàng cây xanh mướt. Trước đây, đền Bà Đế chỉ là một ngôi đền nhỏ, đang xuống cấp từng ngày. Năm 1988, bà Lưu Quế Hoa ở phường Ngọc Hải (nay là phường Hải Sơn) đã cùng con cháu xây dựng lại to đẹp hơn. Từ khi ngôi đền được xây dựng lại, ngày càng nhiều khách thập phương đến tham quan, thắp hương cầu nguyện. Số tiền du khách quyên góp cho đền được dùng để xây kè chắn sóng khu vực Đền Bà Đế, khiến ngôi đền ngày càng trở nên vững chãi.
Người dân Đồ Sơn lấy ba ngày 24, 25, 26 tháng 2 âm lịch hàng năm làm ngày cúng giỗ bà. Lễ hội chính của đền cũng đc tổ chức vào ba ngày này, góp phần tạo nên các hoạt động lễ hội ở Đồ Sơn. Theo tương truyền, Bà Đế rất linh thiêng, người dân Đồ Sơn và du khách tin rằng Bà Đế sẽ phù hộ cho những ai thành tâm đến đây để cầu tài lộc, giải oan cho mình và gia đình nếu có những nỗi niềm oan khuất, cũng như phù hộ cho ngư dân miền biển nơi đây có một năm mưa thuận gió hòa.